WYBÓR ROKU DIARIUSZA
2001   2002   2003   2004   2005   2006   2007   2008   2009   2010   2011   2012   2013   2014   2015   2016   2017

SZYBKI PRZEGLĄD
KRONIKA 2010    KRONIKA 2011    KRONIKA 2012    KRONIKA 2013    KRONIKA 2014    KRONIKA 2015    KRONIKA 2016    KRONIKA 2017    AKTUALNOŚCI

2013  • styczeń  • luty  • marzec  • kwiecień  • maj  • czerwiec 
          • lipiec  • sierpień  • wrzesień  • październik • listopad  • grudzień

• DIARIUSZ REGIOsetu - Styczeń 2013 r.
   Niektóre linki zewnętrzne mogą już nie działać

   poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc

• 29 stycznia 2013
Ocena sytuacji samorządów - ustrój, struktura, finanse
Raport Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji (MAC) "Ocena sytuacji samorządów lokalnych" przygotowany przez zespół, któremu przewodniczył prof. dr hab. Jerzy Hausner, jest wielostronnym spojrzeniem na stan dzisiejszy, z diagnozą postępującej niestety słabości demokracji lokalnej. Samorządność startowała w 1990 r. w gminach, w 1999 r. rozszerzono ją na powiaty i województwa, w 2002 r. wprowadzono w gminach model kanclerski - wójt wybierany w wyborach powszechnych, będący jednosobowym zarządem. Autorzy raportu zwracają jednak uwagę, że wraz z tą ostatnią zmianą pojawiły się nowe negatywne trendy, obnażające niski kapitał społeczny nie małej grupy "władców" tego szczebla. Nadmierna dominacja organu wykonawczego przy osłabieniu mechanizmu kontrolowania i równoważenia oraz wyostrzającym się partyjniactwie wielu radnych - nadała samorządności zły kierunek. W raporcie wskazuje się na potrzebę sięgnięcia do Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego (EKSL). Wariantów ustrojowych można rozważać kilka, np.: (a) kierowanie i zarządzanie przez radę o wzmocnionych kompetencjach kontrolnych wobec urzędów - poprzez system komisji i wójta będącego członkiem rady; (b) kierowania i zarządzania przez radę, z władzą wykonawczą odpowiedzialną przed radą (model typowo parlamentarny); (c) kierowanie i zarządzanie przez radę, która mogłaby wynajmować menedżera wykonawczego oraz do zarządzania urzędem, który, z kolei, ponosiłby przed nią pełną odpowiedzialność, z rozwiązaniem kontraktu włącznie. Kwestia właściwego wyboru modelu ustrojowego ma charakter zasadniczy. Sytuacja dojrzała do zmian, do nadania silnego impulsu aktywności obywatelskiej, do świadomego powierzania władzy osobom przedkładającym dobro wspólne nad dobro jednostki, do uwolnienia samorządów od dyscypliny partyjnej, do budowania w "małych ojczyznach" koalicji mądrości z odpowiedzialnością. Jeżeli dobre przykłady nie idą z góry, to niech pójdą z dołu.

• 28 stycznia 2013
Nowelizacja ustawy śmieciowej - po Sejmie, przed Senatem
Sejm znowelizował ustawę śmieciową. Gminy będą mogły naliczać opłaty za wywóz odpadów według różnych metod, a nie tylko jednej, i dostosowywać je do warunków występujących w różnych częściach gminy. Przyjęte zmienione przepisy pozwolą samorządom bardziej elastycznie kształtować "politykę śmieciową" na swoim terenie. Nie ulega zmianie wymóg równego traktowania wszystkich kontrahentów w postępowaniu przetargowym. Nowelizacja została przesłana do Senatu.

• 26 stycznia 2013
Szlak wodny od jezior mazurskich do kanału Augustowskiego
Piętnaście samorządów z województw warmińsko-mazurskiego i podlaskiego (marszałkowie obu województw, starostowie powiatów, prezydenci miast i wójtowie gmin) przygotowuje wspólny wniosek do Programu Operacyjnego "Rozwój Polski Wschodniej" o środki na opracowanie koncepcji drogi wodnej łączącej Wielkie Jeziora Mazurskie z Kanałem Augustowskim. To dobry przykład rewitalizacji dużego obszaru. Budowa ma kosztować ok. 500 mln zł i być zrealizowana do 2019 r. Nowy szlak wodny ma liczyć ponad 130 km nieprzerwanej trasy żeglugowej - od okolic Giżycka, w kierunku Orzysza, następnie Ełku, Rajgrodu, aż do Augustowa. W tym 90 km trasy stanowić będą naturalne zbiorniki. Na dystansie dodatkowych 40 km trzeba będzie zbudować liczne śluzy, kanały, pochylnie, zmodernizować mosty, wiadukty oraz drogi dojazdowe. Wyznaczona trasa omija obszar Natura 2000 (z wyjątkiem bagien Nietlickich i ewentualnie części jeziora Tajno). Przy projektowaniu kanałów i śluz uwzględnione zostaną potrzeby migracji zwierząt. Wzdłuż szlaku mają powstać trasy piesze, konne i rowerowe. Autorzy chcą, żeby inwestycja została w 85% sfinansowana ze środków unijnych (w tym opracowanie projektu) w ramach perspektywy 2014-2020, w 10% z pieniędzy samorządów lokalnych, i w 5% z budżetu centralnego.

• 24 stycznia 2013
Zmiany w Karcie Nauczyciela - odsłona w końcu stycznia
Obok spraw związanych z postulatami zmian w strukturze JST analizowanymi i postulowanymi przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (zob Diariusz REGIOsetu z 12 i 18 stycznia br.) czy gospodarką odpadami, najwięcej zainteresowania (od dawna) wzbudza potrzebna nowelizacja Karty Nauczyciela. Ministerstwo Edukacji Narodowej przedłuża ujawnienie swoich propozycji, informuje oszczędnie, częściej ogłasza co ewentualnie chce zmienić, niż za czym się zdecydowanie opowiada. Podsumowujące spotkanie przedstawicieli korporacji samorządowych i nauczycielskich związków zawodowych w ramach roboczego zespołu, dyskutującego o zmianach w Karcie, zaplanowano na koniec stycznia br. Resort edukacji chce zmienić m.in. przepisy dotyczące okresów w jakich nauczyciel jest na urlopie oraz przyznawanych nauczycielom urlopów na poratowanie zdrowia, a także dotyczące zasad rozliczania samorządów ze środków przeznaczanych na wynagrodzenia nauczycieli. Sprawy te omawiano także na wczorajszym spotkaniu premiera Donalda Tuska z przedstawicielami korporacji samorządowych.

• 21 stycznia 2013
Obsadzony wakat marszałka województwa ?l?skiego
Mirosław Sekuła, były prezes Najwyższej Izby Kontroli, były poseł, były przewodniczącym sejmowej komisji śledczej ds. zbadania nielegalnych nacisków na kształt ustawy o grach i zakładach wzajemnych, były wiceminister finansów - został skutecznie przesunięty na odcinek samorządowy - kandydował na marszałka województwa śląskiego i wygrał. Wcześniej (w 2010 r.) kandydował na prezydenta Zabrza - i przegrał uzyskując od mieszkańców miasta poparcie przekraczające 13%.

• 18 stycznia 2013
Zaproszenie do konsultacji projektu założeń reformy JST
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC) opublikowało projekt założeń ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego. Jednocześnie zaprosiło do konsultacji tego projektu. Uwagi i opinie można zgłaszać do 11 lutego br. na stronie mamzdanie.org.pl.

• 16 stycznia 2013
Nasze założenia Umowy Partnerstwa do nowego budżetu UE
Rząd przyjął Założenia Umowy Partnerstwa. Dokument określa m.in. sposób podziału unijnych funduszy na lata 2014-2020. Założenia były konsultowane z przedstawicielami samorządów i partnerami społecznymi. Zaproponowano w nich koncentracje znacznej części funduszy w obszarach kraju, które są szczególnie istotne z punktu widzenia jego rozwoju. Są to: Polska Wschodnia; miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne; miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji; obszary, w szczególności wiejskie, o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe; obszary przygraniczne. Rewitalizacja jest tu rozumiana jako zespół działań z zakresu budownictwa, planowania przestrzennego, ekonomii i polityki społecznej, których celem jest doprowadzenie do ożywienia, poprawy funkcjonalności, estetyki, wygody użytkowania i jakości życia w danym obszarze. Większość przeznaczonych na to pieniędzy znajdzie się na szczeblu samorządowym w regionalnych programach operacyjnych, a nie na szczeblu centralnym. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR) ma wyznaczone w każdym województwie obszary wymagające specjalnej interwencji. Poza środkami na rewitalizację zapisanymi w regionalnych programach operacyjnych, w krajowym programie infrastrukturalnym jeden z priorytetów ma dotyczyć miast subregionalnych, tzn. tych miast powiatowych, które są centrami subregionów, np. w województwie śląskim do takich należą Bielsko-Biała, Częstochowa czy Rybnik. W nadchodzącej perspektywie finansowej problemem nie powinna być dostępność unijnych funduszy, ale kwestie własności terenów, aktywności gmin w przygotowaniu projektów oraz możliwość porozumienia się samorządów między sobą i z inwestorami prywatnymi. Faktyczna realizacja nowego unijnego budżetu ruszy prawdopodobnie w końcu 2014 r. Nadszedł zatem czas intensywnego przygotowywania przez samorządowców konkretnych projektów rewitalizacyjnych. Jak wynika z prognoz - po roku 2020 r. blisko połowa polskich regionów (województw) osiągnie poziom PKB, nie dający podstawy do uzyskania tak dużego unijne dofinansowanie jak obecnie.

• 15 stycznia 2013
"Janosikowe" wciż na wokandzie Trybunału Konstytucyjnego
Trybunał Konstytucyjny po raz drugi odroczył (do 31 stycznia br.) rozprawę w sprawie "janosikowego" wniesioną przez rady miast Warszawy i Krakowa. Zob. Diariusz REGIOsetu z 5 grudnia 2012 r.

• 14 stycznia 2013
Nie będzie nowej gminy - Majdan Stary nadal w gm. Księżpol
We wczorajszym referendum w gminie Księżpol zorganizowanym w sprawie wyodrębnienia z jej terytorium osobnej nowej gminy Majdan Stary nie uzyskano wymaganej frekwencji 30% (wyniosła 28,73%). Spośród 1521 oddanych głosów ważnych - 1351 (89%) było za powołaniem nowej gminy. Nowa jednostka miała objąć dziewięć miejscowości w północnej części obecnej gminy i liczyć ponad 2,3 tys. mieszkańców. Zabrakło 69 uczestników głosowania. Rada gminy Księżpol dwukrotnie uchwalała odrzucenie składanych wniosków o przeprowadzenie referendum. Uchwały te zostały jednak uchylone przez sąd administracyjny. Referendum o podziale gminy jest możliwe, jeśli nowe, powstałe w jego wyniku jednostki nie będą miały mniej ludności i nie będą osiągać niższych dochodów podatkowych na jednego mieszkańca od najmniejszych gmin już istniejących w Polsce. Gmina Majdan Stary - jak wspomniano - miałaby 2,3 tys. mieszkańców i dochody podatkowe na mieszkańca 288,5 zł. Zmniejszona gmina Księżpol liczyłaby 4,5 tys. mieszkańców, a jej dochody podatkowe - 385,1 zł. Najmniejsza gmina w Polsce, Platerówka, liczy niespełna 1,7 tys. mieszkańców, zaś najniższe dochody podatkowe na jednego mieszkańca ma gmina Potok Górny - 254,3 zł. Podział gminy jest przeprowadzany, jeśli w referendum opowie się za nim ponad połowa głosujących. Nowe gminy tworzy Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

• 12 stycznia 2013
Raport MAC o sytuacji w JST - krok po kroku ku zmianom
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC) przygotowało raport oceniający sytuację samorządów lokalnych, głównie tych o najmniejszym potencjale ludnościowym, instytucjonalnym i dochodowym. W Polsce jest 609 gmin o liczbie mieszkańców mniejszej niż 5 tysięcy, 67 powiatów ziemskich o liczbie ludności mniejszej niż 50 tysięcy (utrzymuje się tam wyższy wskaźnik bezrobocia niż w większych jednostkach), 11 takich powiatów składa się z mniej niż pięciu gmin, co czwarty powiat nie spełnia założeń reformy wprowadzonej w 1999 r. Obecnie zadania realizowane przez samorząd wymagają wiedzy eksperckiej z bardzo różnych dziedzin. Gdy w urzędzie przy szczupłej obsadzie, jedna osoba musi zajmować się różnymi zagadnieniami, trudno o wnikliwy profesjonalizm. Brak wystarczających kompetencji często jest przyczyną nieprawidłowości przy stanowieniu prawa miejscowego (uchwały podatkowe, plan zagospodarowania przestrzennego, itp.). Według MAC bez odpowiednich zasobów kadrowych, wprowadzanie innowacyjnych rozwiązań teleinformatycznych w samorządach nie będzie możliwe. Tymczasem, jak pokazują badania, obsługa informatyczna nie stanowi priorytetu dla gmin. Spośród 1127 urzędów gmin objętych badaniem 56 nie zatrudniało żadnej osoby do obsługi informatycznej urzędu, w 845 przypadkach była to jedna osoba. Zdaniem resortu łączenie małych gmin w większe jednostki pozwoliłoby zatrudniać bardziej wyspecjalizowanych pracowników, świadczyć bardziej fachowe usługi na rzecz mieszkańców, lepiej gospodarować. MAC zapowiada m.in. zwiększenie finansowych zachęt dla samorządów do łączenia się w większe jednostki. Warto przy tym pamiętać, że postulat "samorząd blisko mieszkańców" - to nie tylko geografia, ale także ekonomia - bliżej nie zawsze oznacza lepiej. Zob. Raport.

• 10 stycznia 2013
Trybunał odracza bezterminowo sprawę "ubezwłasnowolnienia" JST
Po wielogodzinnym badaniu przez pełny skład sędziów Trybunału Konstytucyjnego (TK) skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na pozbawienie samorządu terytorialnego prawa do odwołań od orzeczeń komisji zwracających Kościołowi katolickiemu oraz gminom żydowskim mienie zagrabione im w PRL - rozprawa została bezterminowo odroczona. Brak możliwości odwołania w takim postepowaniu - to konstrukcja prawna nie znajdująca uzasadnienie w państwie prawa. Praktyka jej stosowania doprowadziła do wielu nadużyć, a także sprzyjała manipulacji wartością utraconego i zamienną wyceną wg Komisji zwracanego majątku. Odzyskujący często i szybko tę wycenę urealniali w ofercie sprzedaży zwróconych dóbr. Komisję Majątkową zlikwidowano w 2011 r. natomiast nadal pracuje działająca od 1997 r. komisja ds. gmin żydowskich.

• 9 stycznia 2013 - REFORMA REFORMY JST
Deregulacja administracji publicznej - MAC szykuje projekt ustawy
Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji zapowiada przygotowanie do końca stycznia br. projektu ustawy zwiększającej swobodę wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego. W wyniku planowanej deregulacji mają m.in. powstać centra usług wspólnych, obsługujące np. kilka JST w zakresie księgowości, administracji, zakupów, mają też być zwiększone zachęty do łączenia się małych JST w większe. Kolejna rozważana propozycja to wprowadzenie ułatwień w tworzeniu związków powiatowo-gminnych na obszarach metropolitarnych. Po proponowanych zmianach ma być sprawniej (samorządy mają realizować konkretne zadania a nie posiadać konkretne instytucje) i taniej (oszczędności są szacowane na 1 mld złotych). Nowe regulacje mają zacząć obowiązywać przed wyborami samorządowymi w 2014 r.

• 8 stycznia 2013
Trybunał Konstytucyjny zbada ustawę śmieciow? na wniosek JST
Jeszcze przed wejściem w życie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 2011.152.897) - w IV kwartale 2012 r. - w parlamencie rozpoczęły się prace nad jej nowelizacją a w Trybunale Konstytucyjnym (TK) znalazł się wniosek prezydenta Inowrocławia z obszernym uzasadnieniem o zbadanie zgodności jej przepisów z ustawą zasadniczą. Nie jest to odosobniony przypadek uchwalania przez obie izby niedopracowanych w szczegółach aktów prawnych. Każdy klub parlamentarny i rząd mają setki ustaw do uchwalenia, tylko nie często mogą pochwalić się ich jakością. Wstępne rozpatrzenie wniosku przez TK pozwoliło wszcząć przez Trybunał postępowanie. Niemal w tym samym czasie w Senacie i w Sejmie toczą się prace nad znowelizowaniem ww. ustawy. Dopiero nowela ma wprowadzić unijne unormowania dotyczące gospodarki odpadami, m.in. w zakresie ich składowania, a także sprecyzować obowiązki wytwórców odpadów, posiadaczy odpadów gospodarujących nimi oraz nowych podmiotów - sprzedawców i pośredników w obrocie odpadami oraz obowiązki organów administracji publicznej w zakresie gospodarki odpadami. Wiele rad gmin nie dopełniło obowiązku uchwalenie do końca ub.r. metod ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi ani stawek za wywóz śmieci. Oczekują na nowelizację ustawy. Osia zasadniczego sporu jest ustawowy wymóg objęcia procedurą przetargową także spółek z udziałem gminy (co ma być sprzeczne z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych), a przez to ograniczenie możliwych sposobów realizacji przez gminę jej zadań własnych, tym samym eliminowanie posiadanych przez gminy możliwości na rzecz dużych i silnych koncernów.

• 6 stycznia 2013
7 Cudów Funduszy Europejskich zgłoszenia do 29 stycznia br.
Do 29 stycznia br. można nadsyłać zgłoszenia do szóstej już edycji konkursu "Polska Pięknieje - 7 Cudów Funduszy Europejskich" prezentujące dofinansowane z UE projekty związane z turystyką, infrastrukturą sportową i rekreacyjną oraz rewitalizacją. Konkurs organizuje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR). Nagrody przyznawane są w siedmiu kategoriach: (1) Rewitalizacja (obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe, przestrzeń użytkowa); (2) Zabytek (np. obiekty sakralne, pałace, zamki, historyczne układy urbanistyczne); (3) Produkt promocyjny (np.: wydawnictwo, portal, kampania promocyjna); (4) Obiekt turystyczny (np.: hotel, restauracja, muzeum, centrum kongresowe); (5) Turystyka aktywna (np.: ścieżki rowerowe, szlaki wodne, szlaki turystyczne, parki rekreacyjne, obiekty sportowo-rekreacyjne); (6) Turystyka transgraniczna i międzynarodowa (np.: szlak turystyczny, portal turystyczny, punkt widokowy, projekt turystyczny oparty na współpracy międzynarodowej i transgranicznej); (7) Miejsce przyjazne dzieciom (np.: parki tematyczne, ogródki jordanowskie, kompleksy rekreacji dziecięcej itp.) Kontakt z Biurem Konkursu: tel./faks: 61 849 90 40 (wew. 103, 104), kom: 605 517 004, 605 517 009, konkurs@smartlink.pl Zob. Więcej informacji.

• 4 stycznia 2013
Powierzchnia i ludność JST w kilkudziesięciu odsłonach GUSu
W ostatnich dniach ub.r. Główny Urząd Statystyczny ogłosił publikację: Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012 r. rejestrującą stan z 1 stycznia 2012 r. W 30 tablicach, na dwóch wykresach i mapie przedstawiono wiele danych. Poprzedzonych je syntetycznym omówieniem. Korektę aktualizującą powierzchnię można wprowadzić posługując się rozporządzeniem Rady Ministrów z 31 lipca 2012 r. w sprawie ustalenia (od 1 stycznia 2013 r.) granic niektórych gmin i miast oraz zmiany siedziby władz gminy (Dz.U. 2012.873).

• 3 stycznia 2013
Są umowy na 83,7% środków UE do rozliczenia do końca 2015 r.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego podało, że od początku uruchomienia realizacji Narodowej Strategii Spójności 2007-2013 do 30 grudnia 2012 r. złożono 248,9 tys. wniosków (poprawnych pod względem formalnym) na całkowitą kwotę dofinansowania 526,5 mld zł. W tym samym okresie podpisano z beneficjentami ponad 80 tys. umów o dofinansowanie na kwotę 338,6 mld zł wydatków kwalifikowalnych. Podana kwota zawiera 233,9 mld zł dofinansowania ze strony UE, co stanowi 83,7% alokacji na lata 2007-2013 do wykorzystania i rozliczenia do końca 2015 r. Z sumy kwot figurujących w złożonych wnioskach o płatności wynika, że wartość wydatków beneficjentów uznanych za kwalifikowalne wyniosła 190 mld zł ze środków krajowych oraz 135,2 mld zł ze środków UE.

• 2 stycznia 2013
Po Republice Cypryjskiej - Irlandia, po Irlandii - Litwa
Republika Cypryjska przekazała Irlandii sprawowanie Prezydencji w Unii Europejskiej. Kraj, któremu patronuje Święty Patryk, będzie przewodniczył posiedzeniom Rady Unii Europejskiej już po raz siódmy. W lipcu pałeczkę przejmie debiutująca w tej roli Litwa.

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc